Öncelikle Lozan’ı anlayabilmemiz için ilk önce Sevr Antlaşmasını anlamamız lazım. Birinci Dünya Savaşı bittiğinde 10 Ağustos 1920 de Fransa’nın başkenti Paris’in batısında Sevr denilen yerde imzalandı.
Bu antlaşmayla biz Ülkece çok kötü şartlara maruz kaldık. 24 Temmuz 1923 de Türkiye Cumhuriyetinin Lozan antlaşmasına kadar da Sevr devam etmiştir.433 maddeyle o zamanlar unutmamak lazım ki, Osmanlı hasta adam düşüyle düşünüyordu. Okullarda ise altını doldurmayan yanlış bilgiler anlatıldı hepimize.
Almanya yenildiği için bizde birinci dünya savaşında yenildik, geniş çaplı tarihe bakıldığında elbette öyle bir şey yoktur, zaten Osmanlı’ya karşı büyük bir yıkma operasyonu vardı. Sevr ile birlikte yıkıldık Lozan ile toparladık.
Şunu unutmamak lazım ki Kurtuluş savaşı bittiğinde biz bir çok ülkenin birleşimine karşı bugün parçası olduğumuz birleşmiş milletlere karşı savaşıyorduk neredeyse. Ve Ankara Lozan’da güçlü bir antlaşma yaptı. O dönem için yapılabilecek en iyisi buydu.
Peki Lozan ile ilgili bilinen yanlış bilgiler nelerdir?
Öncelikle herkes tarafından yanlış bilinen doğrular; Lozan’da gizli maddeler var mı? Hayır. Lozan 24 nisan 1923 de imzalandı ve 21 maddedir. Bu antlaşmanın Fransız metnini zaten her yerde bulabiliriz. İnternet vs. yani bir antlaşmanın gizli maddesi olamaz uluslararası yapılır.
2023 de Lozan antlaşması bitiyor mu?
100 yıl sonra süresi doluyor mu? Yanlış bunun süresi yoktur, taraflar oturup itiraz ederse veya karşılıklı iptal ederse yeni antlaşma olur ancak öyle bozulur.
Bir diğer yanlış; Lozan’da mı adaları kaybettik?
Hayır biz adaları, Türkiye Cumhuriyeti yokken Trablusgarp savaşından sonra 1911 de Uşi antlaşmasında kaybettik. ( Uşi; İtalya ile Osmanlı arasında yapılmıştır ve İtalyancada Lozan antlaşması diye geçiyor, bizim Lozan ile karıştırmamak için adına Uşi deniyor.
Bu antlaşma ile 12 adayı kalıcı olarak İtalya’ya bıraktık.)Bir diğer yanlış bilenen; Musul (petrol)meselesi var;1918 de İngilizler Musul’u işgal ediyor ve bu konu Lozan’da konuşuluyor, 9 ay sonra Musul meselesini çözelim diyorlar fakat bir çözüme kavuşmuyor.
Akabinde Şeyh Sait ayaklanması oluyor ve Ankara antlaşması ile kontrolü kaybediliyor, Türkiye cumhuriyetinin Ankara antlaşmasına koyduğu bir avantaj vardır, Musul’un petrol gelirinin %10 unu 25 yıllığına almak, zaten ilk beş yılda petrol çıkarılmadığı için bu kaybı yaşıyoruz.
Tekrardan petrol çıkarılınca hakkımızı alır mıyız diye de Adnan Menderes döneminde üstü kapanıyor. Bir diğer yanlış bilinen; Hatayı Lozan’da mı kaybettik? Hayır. Hatay Osmanlı döneminde kaybedilip Atatürk döneminde 1937 de geri alınmıştı. 11 Aralık 1918 de hatayı Fransızlar Osmanlıdan almıştır.
Lozan Cehaleti yazımız hakkında ne düşünüyorsunuz? düşüncelerinizi yorum atarak belirtebilirsiniz. Binbir Sözlük sitemize de bekliyoruz.
Cahil halkımızın yarısı halen yanlış bilmekte
Bir mum diğerini tutuşturmakla ışığından hiçbir şey kaybetmeyeceği gibi, karanlıkların daha da aydınlanmasına vesile olur Çaykovski bey ,kahve koydum kuğu gölü de açık gel haydi !!
Ve bunun gibi daha bilmediğimiz yanlış ezberletilen bir sürü şey var
Bu yazınız çok az bir tarafı bilmediğimizin
Elinize emeğinize sağlık:)
Teşekkür ederim beğenmenize çok sevindim Çiçek hanım