Çalkantılı bir hayatı olan Cemal Süreya Eşine Şiddet Uyguluyor Muydu? Bu soruya cevap vermeden önce Süreya’nın hayatını kısaca gözden geçirmek gerekiyor.
Cemal Süreya Kimdir?
Cemal Süreya, 1931 yılında Erzincan’da Dünya’ya gelmiştir. Asıl ismi Cemalettin Seber’dir. Annesi Gülbeyaz hanım, babası da Hüseyin Bey’dir. Cemal ailenin en büyük çocuğu olarak dünyaya gelir, ailenin diğer çocukları; Kemal, Perihan ve Aytendir.
Kemal çocukken ölür, Şeyh Sait isyanından sonra Kürt isyanı ortaya çıkar ve aile Erzincan’dan sürgün edilir. Yük vagonunda uzun bir tren yolcuğuna çıkarlar. Bu yolculuğu “Kişne Kirazını ve Göç Mevsim” şiirinde şöyle aksetmiş; “Ben bir yük vagonunda açtım gözlerimi” (Süreya 2005: 81). Zorunlu göç Bilecik’te son bulur. Aile bundan sonraki yaşamını Bilecik’te geçirir. Gülbeyaz hanım 23 yaşında sürgünün 6. ayında vefat etti. Annesi erken yaşta evlenip 3 çocuk Dünya’ya getirmiş. Gülbeyaz Hanım’ın ölümünden sonra Babası daha sonra 2 kez daha evlilik yapıyor…
Cemal Süreya Eğitim Hayatı
Annesinin ölümünden sonra cemal süreya iyi bir eğitim almak için İstanbul’a gönderilir. Henüz 7 yaşındayken İstanbul’a gelir. İlkokula Beyoğlu’nda başlar.
“Ben ilkokula bir yıl geç gittim. Hastaydım. Gittiğim zaman okumayı yazmayı her şeyi biliyordum. Hatta amcam bana beş sıfırlı rakamlarla matematik yapmayı bile öğretmişti. Bu yüzden birinci sınıfta arkadaşlarımla aramızda büyük bir fark vardı. O fark hep devam etti. Bu beni tembel olmaya götürdü. Ama bir yandan da dışardan okumaya götürdü. (Süreya 1993: 12)
1942 yılında tekrar Bilecik’e döner. Babası karayollarında çalışmaktadır. Bilecik’te bir ilkokuluna yazdırılır, okulda uyum problemi yaşar. Babası Hüseyin bey, Gülbahar hanım’ın ölümünden 6 yıl sonra Esma Hanım ile evlenir. Üvey anne ve kardeşleri ile anlaşamayan Cemalettin bir türlü anlaşamaz. Esma Hanım çocuklara eziyet ederdi, hatta bir şiirinde şöyle ifade etmiştir; “Kuyuya sarkıtan kadın/Saçından kavrayıp kızkardeşimi” (Süreya 2005: 267)
Süreya, ilk eşi Seniha Nemli ile İlkokul’da tanışır. Seniha Bileceğe yeni taşınmıştır ve Cemalettin’in sınıfında eğitim hayatına başlar.
Ortaokuldan 1948 yılında mezun olur. Liseye Haydarpaşa Lisesinden devam eder. Bu okul parasız ve yatılı bir okuldur. Süreya, hafta sonları kardeşlerinin yanına gider ama üvey annesi onlara engel olurdu. Sürekli sorun çıkaran annesi mahallede yaşanan bir olay sonrası evi terk eder. Daha sonra Hüseyin Bey, Refika Hanımla evlenir.S
Cemal Süreya liseyi dereceyle bitirir. Üniversite’de Mülkiye (Siyasal Bilimler Fakültesi)’ye Maliye ve İktisat Bölümüne kayıt olur. Üniversitede en yakın arkadaşları; Sezai Karakoç, Nihat Kemal Eren, Hasan Basri ve Muzaffer Erdost olur. Cemal, 1945 yılında Seniha Hanım ile nişanlanır ve bir yıl sonra evlenirler. Üniversite’den mezun olduktan sonra Eskişehir Vergi Dairesinde stajyer olarak göreve başlar.
Cemal Süreya Eşine Şiddet Uyguluyor Muydu?
Cemal Süreya Eşine Şiddet Uyguluyor Muydu? Olayın en acı tarafı burada başlar. Seniha hanımla olan evliliği iyi gitmiyordu, hem Seniha hanım ile arasındaki eğitim farkı hem de işlerinin bozuk olmasından dolayı eşine şiddet uyguluyordu. (Pü Allah kahretmesin seni süreyya.)
Eşiyle arasında yaşadığı bu sorun onu başka kadınlara ilgilenmeye kadar ilerlemişti. “Üvercinka” diye bahsettiği iş yerindeki bir kadına aşık olur. Şiirin hikayesine buradan ulaşabilirsiniz.
1955 yılında kızı Ayşe dünyaya geldi. Müfettişlik sınavına girer ve kazanır. Müfettiş Yardımcısı olarak İstanbul’a çağrılır. (Perinçek-Duruel 1995: 107-108).
Süreya’nın tüm zamanı vergi dairesi, edebi eserleri ve kızı Ayşe arasında geçer. Seniha’ya tahammülü had safhadadır. Şiddete dayanamayan Seniha, babasının evine döner. 1958’de maliye müfettişi olarak atandı. Süreya, Seniha ile tekrar karşılaşır. Ablası Ayten’i de yanına alır. Ancak Ayten ve Seniha anlaşamaz.
Ayten’in geri dönmesi gerekiyor. Seniha ve Süreya’nın geçimsizliği boşanma kararı almasına neden olur. Seniha, kızıyla birlikte baba evine döner. Ayten ve üvey annesi Refika Hanım’ın yanında yaşamaya başlayan Süreya, Temmuz 1959’da 50. dönem yedek subay olarak askere alınır. 31 Aralık 1959’da teğmen, 30 Haziran 1960’ta teğmen oldu. 31 Aralık 1960’ta serbest bırakıldı. Kasım 1961’de göreve Paris’e gönderildi.
Cemal Süreya’nın İkinci Evliliği
1967 yılında Zuhal Tekkanat ile evlendi. Zuhal Hanım, Yelken dergisinde redaktör olarak çalışmaktadır. Süreya dergiyi sık sık ziyaret etmektedir. Arkadaşlık evlilikle son bulur.
Oğlu Memo Emrah, Kasım 1969’da doğdu. Süreya devlet hizmetine geri dönmek zorunda kalır. İstanbul Hocapaşa Vergi Dairesi’nde çalışmaya başlar. Daha sonra Ankara’daki mali denetim makamına atanacak. Eşini İstanbul’da bırakıp işe başlar. Ancak iki evin giderleri ekonomik sıkıntıya neden olur. Zuhal Hanım’ın işi Ankara’ya nakledilecek. Aynı evi paylaşmalarına rağmen anlaşamazlar. İkisi de kıskançtır ve devamlı dolandırılacağını düşünür.
Cemal Süreya’nın Üçüncü Evliliği
Uyumsuzluğu teşvik etmeden boşanırlar. 1975 yılında üçüncü evliliğini bir arkadaş toplantısında tanıştığı Güngör Demiray ile yaptı. Aynı yıl İstanbul Darphane ve Pul Müdürlüğüne atandı. Güngör Hanım ile büyük bir aşkla başlayan bağ uzun sürmedi.
Bir yıl sonra sona eriyor. Süreya’nın tutarsızlıkları ve kıskançlıkları evliliği bitirmiştir. Yine tartışmalardan en çok oğlu Memo etkileniyor. Ayrıca Memo kilolu, hasta bir çocuktur. Darphane Müdürlüğü’nde devlete büyük hizmetleri vardır. Ancak bakanlığın baskısına dayanamayıp, darphanedeki görevinden de istifa ediyor. Mali Müfettişlikteki görevine geri dönüyor.
1976 yılında Zuhal Tekkanat ile yeniden birlikte olmaya karar verirler. Ankara’da, İstanbul’da Zuhal Hanım’da yaşıyor ve oğulları ilkokulu Pansiyon Memo Göztepe’de okuyor. Ayrıca Memo derslerinde başarısız bir çocuktur. Süreya ise iki evde yaşamanın yükünü zar zor kaldırmaktadır.
Zuhal Hanım ile ikinci ilişkisi de yürümeyecektir. Git. Memo annesinin yanında kalır. Süreya, oğlunu İstanbul’da bırakıp Ankara’ya döner. Teftiş için Erzincan’a gider. Birsen Sağnak, Süreya’nın son eşidir. Birsen Hanım kitapçı dükkânı olan 4 çocuklu dul bir kadındır. Kitapçıya gidip gelmekle başlayan tanışıklık evlilikle son bulur. Süreya’nın tutarsızlıklarını, iniş çıkışlarını Birsen Hanım dizginler. Ona bir anne şefkatiyle yaklaşır. Süreya gerçekten de aile sıcaklığını yanında buluyor. Düzenli bir aile hayatının yanı sıra Birsen Hanım’ın oğulları ve torunları da evlerini hareketlendiriyor.
1980 yılında Süreya Başmüfettişliğe terfi etti. 1982 yılında finans sektöründeki görevinden emekli oldu. Tüm zamanını edebiyata adamak niyetindedir. Ancak emekli maaşı masraflarını karşılamaya yetmiyor. Middle East Economic Bank’ta çalışmaya başlar. Ancak banka altı ay sonra iflas eder.
Sigara ve kahve alışkanlığından vazgeçer. Ama alkol almayı bırakamaz. Normal hayatlarını alt üst eden oğlu Memo’dur. Son derece şişman, asosyal, uygunsuz bir genç adam. Öfke patlamalarıyla ailede huzur bırakmaz. Cemal Süreya hayatının son yılını çok tedirgin geçirir. Birsen Hanım ile evde huzurlu bir hayat sürerken yanlarına Zuhal Tekkanat ve Memo taşınır. Süreya kendine bir içki verir. Memo’nun davranışları taciz ve şiddet boyutuna ulaşır. Süreya stres altındadır. zor günleri yaklaşık bir ay sürer. 9 Ocak 1990’da alkol komasına girer ve bu komadan çıkamaz.
