TUİK’in açıklamış olduğu verilere göre, 1 Halk Kütüphanesine Düşen Kişi Sayısı paylaşıldı. Sizde şehrinizde ne kadar kütüphane olduğunu ve bu kütüphanelerin nüfusa oranla kaç kişiye düştüğünü öğrenmek için makalemizi okuyabilirsiniz.
İllerde 1 Halk Kütüphanesine Düşen Kişi Sayısı
Nevşehir Neden İlk Sırada?
Nevşehir neden açık ara önde merak eden varsa, Nevşehirli bir dostumuzdan hikayesini paylaşmak istiyorum. Mustafa Güzelgöz 1921 yılında Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde dünyaya gelmiştir. Mustafa üç yaşına geldiğinde Ürgüp’te birbirleriyle kapı komşusu olan Müslümanlar ve Rumlar henüz içi içe yaşamaktadır. 1924 yılında Rumlar mübadele adı altında doğup büyüdükleri yerleri, büyüklerinin mezarlarını geride bırakarak gemilerle Türkiye’den Yunanistan’a gönderilirler. Mustafa bir anlamda o güzel komşularından mahrum kalarak büyür.
Mustafa askerlik çağına geldiğinde, gözü dönmüş sömürücülerin dünyayı ikinci kez aralarında paylaşmak için başlattıkları savaş dünyanın dört bir yanında can almaya devam etmektedir. Türkiye’deki egemenler savaşa katılmamışlardır ancak yoksulların ensesinde boza pişirmeye devam etmektedirler. Mustafa Güzelgöz de binlerce yoksul çocuğu gibi 1940 yılında savaş bahane edilerek askere alınır ve üç buçuk yıl Tokat’ta askerlik yapar. Orada er olarak askerlik yapan felsefe öğretmeni Kemal ile arkadaş olmuştur. Belki farkında bile olmadan asker arkadaşı sayesinde kitap okuma sevgisi oluşmaya başlamıştır.
Üç buçuk yılın ardından memleketine döner Mustafa Güzelgöz. 1944’te Nevşehir’in Ürgüp ilçesinde Tahsin Ağa Kütüphanesinin bir görevlisinin yerine işe alınır. Mustafa çok sevdiği kitaplarla baş başa olur. Ürgüp’ün birbirinden farklı topluluklara beşiklik ettiğini kitaplardan okuyarak zihnine kaydeder. Peribacalarının üzerinde uçuşan güvercinleri seyre daldığında bile uçuşanlar kitaplar gibi görünür kendisine. Günler geçer, haftalar geçer. Ancak kütüphaneye tek bir insan bile gelmez. Askerdeki felsefe öğretmeni arkadaşının kendisine aşıladığı kitap aşkından ve kişiliğinden ötürü, oturduğu yerden maaş almak Mustafa’yı rahatsız eder.
İnsanların kütüphaneye neden gelmediğini sorar, amiri olan kişiye bir şeyler yapmak gerektiğini söyler. Amiri ise tipik bir “devlet memuru”dur. “Kardeşim otur oturduğun yerde, maaşını düzenli alıyon mu, almıyon mu? Alıyon. Eee o zaman ne karıştırıyon ortalığı, gelen giden olsa maaşın mı artacak? Başına daha fazla bela alacan, o kütüphaneye yıllardır kimse gelmez zaten” der.
Mustafa Güzelgöz çocuklara ve köydeki erkeklere okumayı sevdirir. Ancak kadınlara kitap okutmayı nasıl sevdireceğini düşünüp durur. İlk olarak halı dokuma ile kadınları bir araya getirmeyi başarır. Halıcılık kursu açar. Bir araya gelen kadınlara zaman içerisinde okuma yazma öğretir. Ardı sıra da kadınlar kitap okumaya başlarlar. Kütüphane artık Salı günleri sadece kadınlara açıktır. Kadınların birçoğunun okuma yazması olmadığını fark eder ve halkevlerinde okuma-yazma kursları vermeye başlar. Ve çok severek kitap okumaya başlarlar. Köydeki halıcılığı canlandırır. Zenith ve Singer’e mektup yazar ve dikiş makineleri göndermeleri karşılığında adlarını kütüphane girişine yazmayı teklif eder. Zenith dokuz tane, Singer bir tane dikiş makinesi yollar. Halıcılıktan sonra da köylü kadınlara dikiş kursu vermeye başlar. Yaptığı çalışmalarla ulusal ve uluslararası pek çok yayın kuruluşunda yer alan Güzelgöz’e ilk olarak 1963 yılında Amerikan Barış Gönüllüleri tarafından 1960 model bir cip hediye edilir.
Cip geldikten sonra eşekler emekliliği hak ederler. Mustafa Güzelgöz artık köylülere kitapları ciple taşımaya başlar.
Pek çok başarıya imza atan Güzelgöz, kütüphane müdürlüğü dışında birçok kurumda daha görev alır. Ancak topluma faydalı işler yapması tepedeki egemenleri ziyadesiyle rahatsız eder. Asli görevi olan kütüphane müdürlüğünü ihmal ettiği bahane edilerek hakkında soruşturma açılır. Kütüphane dışındaki mücadelesinden “şahsi çıkar sağladığı” iddia edilir. 50 yaşında zorla emekli edilir.
Kendisine iftira eden müfettiş Şemim Bey, yazdığı raporu baskı altında yazdığını itiraf eder. Görüldüğü üzere egemenler namuslu insanlara, topluma yararlı işler yapanlara karşı her daim düşmanca yaklaşırlar. Çünkü Mustafa uyuyan köylüleri uyandırmakta, hatta “komünist” faaliyetlerde bulunmaktadır! Ama Mustafa Güzelgöz’ün Ürgüp’teki köylülerin dünyasında yerini almasına engel olamaz egemenler. Hem onun hem de eşeği Yüksel’in, kütüphane sandıkları üzerinde bir de heykelini yaptırırlar. Hakkında pek çok kitaplar ve makaleler yazılır Mustafa’nın
1 Halk Kütüphanesine Düşen Kişi Sayısı‘nın artmasındaki en büyük nedenin bu olduğu ifade ediliyor… Geçelim diğer illerimize
İllerde 1 Halk Kütüphanesine Düşen Kişi Sayısı sizini iliniz kaçınıcı sırada? Yorum atarak belirebilirsiniz.
