Tarihin en ihtişamlı direniş destanı olan 18 Mart Çanakkale Zaferi’nin 107. yıl dönümü. Başta Mustafa Kemal Atatürk ve silah arkadaşları olmak üzere şehit ve gazilerimizi minnetle anıyoruz.
Çanakkale Zaferi’nde neler yaşandığını ayrıntılı bir şekilde derlediğimiz makalemizde yaşanan gelişmeleri saat saat görebilirsiniz.
18 Mart’ta yapılacak büyük taarruzun amacı Çanakkale ve Kilitbahir tabyaları ve mayın bölgesinin savunan bataryaları susturmaktı. mayınları tarayarak 800m genişliğindeki geçidi aşıp daha sonra Marmara’ya girmekti.
Amiral De Robeck’in Uyguladığı Taktik
Amiral Drogbek, 18 Mart saldırısında bulunacak 16 gemiyi iki gruba ayırdı. Birinci grubun 6 İngiliz ve 4 Fransız zırhlısı, sınır sırasına göre Line A ve Line B olmak üzere iki kademede taarruz edecekti. A hattında 4 İngiliz Queen Elizabeth, Agamemnon, Lord Nelson, Inflexible, 4 Fransız Souflon, Gallois, Bouvet, Charlemagne, 2 İngiliz zırhlısı Triumph, Prince George A-line kanatlarını koruyacak. Dört İngiliz zırhlısından oluşan ikinci grup: HMS Ocean, HMS Majesty, HMS Albion, HMS Vengeance, Fransız gemilerinin yerini almak üzere dört saat sonra Boğaz’a girecek. Bu arada, iki İngiliz zırhlısı Swiftsure ve Majestic de kanat koruyucu İngiliz zırhlıları Triumph ve Prince George’un yerini değiştirecekti.
17 Mart Saat 22.00 – 18 Mart Saat 10:30 Arasında Yaşananlar
3 muhrip ile 7 mayın arama tarama gemisi 17 Mart gecesi saat 22.00’den 18 Mart saat 02.00’ye kadar Boğaz’ın Akyarlar’ı kapsayacak bölgede mayın arayışına girdiler; Bu tarama sonucunda bölgenin temiz olduğunu ve bir şeye rastlamadıklarını ilettiler. 18 Mart 1915 hava açıktı, deniz durgundu. Bir gün önce Çanakkale’ye gelen ve o sabah saat 08.00’de havalanan bir keşif uçağımız Bozcaada, İmroz ve Boğaz Ağzı bölgesinde çeşitli tipte birçok harp gemisi görmüş ve hemen geri dönerek Müstahkem Mevki Komutanlığına rapor etti. Saat 10.30’da düşman gemilerinin Boğaz’a girmekte oldukları görüldü
Saat 11:30 Müttefik Filo Plana Uygun Olarak İstenilen Düzeni Alır
Saat 11.00 sularında A ve B hatlarında görevlendirilen İngiliz ve Fransız gemileri bunların kanatlarını koruyacak şekilde 2 İngiliz gemisi yerlerini aldı. Gemilerden cehennemi bir atış başladı, A Hattı 14.000, B Hattı 16.000 yarda, kanatları koruyan iki İngiliz gemisi ise 15.000 yarda uzakta bulunuyordu. Düşman gemileri atış taksimi yaparak tabyamızı ateş altında tutuyordu. Mesafenin uzaklığından dolayı tabyamız taarruza geçememişlerdi. Dardanos ve Mesudiye tabyaları karşılık verebiliyordu.
Saat 11.50 – 12.20 Numune Ağır Topçu Taburu Agamemnon’u Vurur
Saat 11.50’de Agamemnon muharebe gemisi ağır topçu taburu tarafından ateş altına alınır. 25 dakikada bu gemiye 12 vuruş kaydedildi; üst kesime yapılan 7 vuruş çok hasar yaptı; geminin 360 derecelik bir dönüş yaparak ateşten kurtulmaya çalıştığı görüldü. Saat 12.00’de Rumeli Hamidiye Tabyasındaki 35,5’lik top, tek mermi atmadan tahrip edildi. Saat 12.20’de Queen Elizabeth, Çimenlik Tabyasını bombardıman etmekteydi. Bu sırada 38 cm’lik bir mermi cephaneliğe isabet etti ve yangın başladı.
[geo-post target=”true” id=”5703″ label=”Önerilen Yazı”]
Saat 12.30, Amiral De Robeck Zaferden Umutludur.
11.00’dan 12.00’ye kadar devam eden bombardıman gemilerinin tabyalar üzerindeki etkiden oldukça memnundu komutan. Bu ona başarı umudu vermişti, bunu üzerine Amiral De Robeck, B hattındaki 4 Fransız gemisinin (Gaulois, Charlemange, Bouvet, Suffren) A hattındaki İngiliz gemilerinin sağından solundan geçerek 10.000 yardada mevki almalarını emretmişti. 12.30 gibi bu gemiler kıyıya yaklaşmaya başlamıştı.
12:40 Topçumuz Inflexible Kruvazörünü Vurur
Fransız gemileri ileri yanaşırken, Türk topçuları geminin telsiz sistemini bozacak atışlar kaydetti. Aynı gemi, birkaç isabet daha aldı; Pruva köprüsünde yangın başladı ve çan aklığına kadar yükseldi. Hasarı gidermek ve yangını söndürmek 2 saatlerini aldı.
Saat 13.00 -16.00 Dardanos ve Mesudiye Tabyaları Gürler
Saat 13.00’a yaklaşırken bombardımanların şiddeti de artmıştı. Obüs bataryalarımız ateşe devam ediyordu. Dardanos ve Mesudiye tabyaları da ateş ediyordu.
[geo_ad]
Saat 13.00-16.00 Tabyalarımıza Düşman Mermi Yağdırıyor
Saat 14.00’e doğru Türk topçusunun ateşi gittikçe zayıfladı. Bunun nedeni, top döşemelerinin düşman mermi çukurlarından çıkan toprakların altında kalmasıydı. Topraklar atılarak tekrar ateş açılıyordu. Tabii bu arada oldukça zaman kaybediliyordu.
Saat 13.00- 16.00 Fransız Gemileri Ağır Hasar Almaktadır
Türk topçusu, 9.000 yardaya sokulan Fransız muharebe gemileri ağır hasarlar almaya devam ediyordu. Türk topçusu gemilere büyük hasarlar veriyordu. Gaulois muharebe gemisinin baş kısmında büyük bir yarık açılmıştı. Fransız gemilerinin hasara uğradıklarını gören Amiral De Robeck, ikinci kademedeki gemilerin Fransız gemilerini değiştirmesini emretti.
Saat 13.00- 16.00 Gaulois, Suffren ve Bouvet Zor Durumdadır
Saat 14.00’e doğru Fransız gemilerinden Suffren acil bir şekilde boğazın dışına çekilmeye başladı; iki kazamattı tahrip edilmiş olan Bouvet onu seyrediyordu. Gaulois, başı suya gömülü, sancağa yatmış, kendi gücüyle Boğaz dışına çıkmaya çalışmaktaydı. Bu sırada Bouvet’de iki patlama duyuldu ve koca gemi birkaç dakikada alabora olarak 600 personeliyle sulara gömüldü. Fransız gemilerinden boşalan yeri İngiliz gemileri aldı ve 10.000 yardadan tabyaları dövmeye başladılar. Tabyalarımız da bütün güçleriyle karşılık veriyorlardı..
Seyit Onbaşının Anlatımıyla Bouvet’in Batırılış Öyküsü
‘Kilitbahir Mecidiyesi’ndeki uzun 24’lüklerin üçüncü topunda idim. Bir kere mermiyi kucaklayacak oldum, yağlı olduğundan elimden kaydı. Elimi biraz topraklayarak bir dizimi yere koydum ve mermiyi sırtladım. Merdivenleri ilk defa nasıl çıktığımı hatırlamıyorum. Gene aşağıya atlayarak 2., 3., 4. mermileri sıra ile taşımaya başladım. Aslan topumuz gürlemeye başlamıştı. 4. mermiyi attıktan biraz sonra idi, Gonca Suyu tarassut mevkisi, iki mermimizin isabetini bildirmişti. Bu haberi de duyduktan sonra bana gülleler, ufak bir saman çuvalı kadar yenik (hafif) geliyordu. Sanki denizin üzeri yanıyordu. Sağda solda iki gemi, kara dumanlar ve kızıl alevler içinde yana yana batıyordu.’
Saat 16.00 Inflexible Mayına Çarpar
Saat 16.00’da Inflexble muharebe kruvazörü sancak başomuzluğundan mayına çarptı. Sualtı baş torpido dairesi parçalandı; buradaki personel yaşamını yitirdi; gemi, baş kısmı suya gömülü olarak Bozcaada’ya yöneldi.
Saat 16.15 Bu Kez Irresistible Mayına Çarpar
Saat 16.15’de Irresistible mayına çarptı. Sancak makine dairesi suyla doldu. Buradaki personelden ancak üç kişi sağ kalabildi. Su basıncı nedeniyle geminin orta bölmesi parçalandı; iskele makine dairesi de su ile doldu. Gemi hareketsiz kaldı. Kurtarılan personel Queen Elizabeth muharebe gemisine getirildi. Karanlık bastıktan sonra kurtarılmak üzere gemi kendi haline bırakıldı.
Saat 17.50 Geri Çekilme Emri Gelir Ancak Ocean da Mayına Çarpar
Amiral De Robeck, saat 17.50’de müttefik filoya çekilme emri verdi. Çekilme sırasında İngilizlerin Ocean muharebe gemisi mayına çarptı ve zaten topçu mermileriyle ağır hasara uğramış olan gemi boşaltılarak Boğaz’da kaderine terk edildi. Karanlık bastıktan sonra kurtarılmak üzere terk edilen bu iki gemi, Türk topçusunun ateşiyle batırılmıştır.
[geo_ad]
7 Saat Süren Savaşın Bilançosu
Yaklaşık yedi saat süren bu cehennemi ateş muharebesi sonunda müttefik filonun 3 gemisi (Bouvet, Irresistible, Ocean) batmış, 3 gemisi (Inflexible, Gaulois, Suffren) uzun süre savaşamayacak kadar ağır hasara uğramıştır.Düşmanın personel kaybı, çoğu ölü olmak üzere 800 kişidir.Müttefik donanmanın yoğun ateşine rağmen bizim personel zayiatımız 24 şehit, 43 yaralıdan ibarettir. 4 ağır top tahrip olmuş, 3 top hasara uğramış,1 cephanelik infilak etmiştir.
18 Mart Günü Müttefik Filonun Kayıtlarına Göre Tabyalarımıza 3.344 Top Mermisi Atılmıştır
18 Mart günü tabyalarımızdaki bütün personel canla başla, insan üstü bir gayret ve fedakârlıkla çalışmıştır. O kıyamet gününü, o cehennemi ateş muharebesini bugün gözümüzde canlandırmak kolay değildir. Her biri çelik bir kale olan, en az 10-15 ağır top taşıyan 16 muharebe gemisi, 7 saat süren ateş muharebesinde tabyalarımıza binlerce mermi atıyor; yalnız İngiliz gemilerinin attığı ağır top mermisi kendi kayıtlarına göre 3.344’tür. Buna rağmen Türk topçusu ateşe devam edebiliyor ve düşman gemileri üzerinde isabet kaydediyor, hasar meydana getiriyordu. Bu çok büyük bir başarıdır.
Dardanos Bataryası Kahramanları Üsteğmen Hasan ve Teğmen Mevsuf
18 Mart günü Dardanos bataryasının gösterdiği kahramanlık ve üstün savaş gücü özellikle övülmeye değerdir. Bu bataryanın komutanı Üsteğmen Hasan ve takım komutanı Teğmen Mevsuf büyük bir feragat ve gayretle savaşmış, bütün güçlüklere göğüs gererek ateşe devam etmiş ve ikisi de o gün aynı anda şehit olmuştur.
[geo_ad]
Müstahkem Mevki Komutanlığı’nın 18 Mart tarihli raporu
“Dardanos bataryasında telefon yerine isabet eden bir mermi, tesadüfen burada bulunan Batarya Komutanı Üsteğmen Hasan ile Teğmen Mevsuf‘un ve birkaç askerimizin ölmesine neden olmuştur. Bu yüzden batarya bir süre susmak zorunda kalmıştır. Üsteğmen Hasan, görevine ve mesleğine kutsal bir inanç ve sevgiyle bağlı çalışkan, sessiz bir subaydı. Dardanos’un bulunduğu yerin önemi dikkate alınarak bu bataryanın özverili bir elde bulundurulması istenmiş ve adı geçen subay, ‘8. Ağır Obüs Alayı’ndan alınarak buraya verilmişti. Toplarına olan sevgisi, görevindeki istekliliği, bıkıp usanmadan çalışması, mesleğindeki gücü ve yeteneğiyle gerçekten çok büyük görevler yapmıştı. Teğmen Mevsuf da en şiddetli ateş altında toptan topa koşarak en bunalımlı zamanlarda cesaret ve mertliği ile astlarının moralini yükseltmiş bir subaydı. Bugünkü zayiatımız arasında en büyük kaybımız, bu iki genç aslan yavrusunun şehit olmalarıdır. Tanrı bu sayın şehitleri ilahi lütfuna eriştirsin.
Not: Dardanos Bataryasının adı daha sonra Hasan Mevsuf Bataryası olarak değiştirilmiştir.
18 Mart Bir Milletin Makûs Talihinin Değiştiği Gündür
18 Mart Boğaz Muharebesinde ağır zayiat veren müttefik filo, artık karaya asker çıkarmadan sadece denizden zorlamakla Boğaz’ın geçilemeyeceğini anlar. Ve planın 4. safhasını uygulamak üzere harekata devamdan vazgeçer. Bilindiği gibi 25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na müttefik kuvvetler çıkarılmıştır. Balkan Harbi ve Büyük Harbin ilk aylarındaki yenilgilerden sonra ilk kez 18 Mart Boğaz Muharebesi’nde kazanılan bu parlak zafer Türk askerinin moralini yükseltmiş, ulusun orduya güvenini artırmış, 8,5 ay devam eden kara muharebelerinde Türk ordusu, Üsteğmen Hasan, Teğmen Mevsuf gibi daha nice aslan yavrusu evladını feda ederek canla başla savaşmış ve Çanakkale Destanı’nı yaratmıştır. Önce 19. Tümen Komutanı, sonra Anafartalar Grup Komutanı olarak bu savaşlara katılan Atatürk, askeri dehasını ve üstün yeteneğini burada dünyaya kabul ettirmiş. “Anafartalar Kahramanı” olarak şöhret yapmıştır. Bu haklı şöhret, O’nun Anadolu’da Türk İstiklal Harbi’ni başlatmasına imkan sağlayan önemli bir dayanak olmuştur. Kısacası: Çanakkale Türk Milletine her şeyden önce Atatürk’ü kazandırmıştır.18 Mart Şehitler Günü’nde bu toprakları bize mukaddes bir vatan kılan tüm şehitlerimizi, başta Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, bütün kahramanlarımızı rahmetle, şükranla anıyoruz.
