Sabahattin Ali’den Orhan Veli’ye Şairleri Kendine Aşık Eden Kadın Nahit Fıratlı Kimdir?

Türk şiirinin iham kaynağı olan Nahit Fıratlı Kimdir? Tam adı Nahit Gelenbevi Fıratlı Damar‘dır.

Cemal Süreya’ya göre “Cumhuriyet döneminin küçük burjuva duyarlılığın anası” olan Nahit Fıratlı 1909 yılında Girit’de doğdu. İlk ve ortaokulu İstanbul’ un Kandilli semtinde okudu. Erenköy Kız Lisesi‘nde tamamladığı orta öğreniminin ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’nü bitirdi.

Kadro sıkıntısından dolayı öğretmenlik hayatına felsefe öğretmeni olarak değil, Ankara Kız Lisesi’nde edebiyat öğretmeni olarak başladı.

Ankara Kız Lisesi’nde başlayan öğretmenlik hayatı dönemin Milli Eğitim Bakanı olan Tevfik İleri ile dans etmeyi reddettiği için sürgün edilen Nahit Hanım, öğretmenliğine Edirne Lisesi ve Haydar Paşa Lisesi’nde devam etti.

Nahit Fıratlı, kadro sıkıntısından dolayı edebiyat öğretmenliği yapmasına rağmen çok sayıda öğrenciye edebiyat tutkusu aşıladı. Halit Vedat Fıratlı ilk eşiydi. Halit, milli eğitim müfettişliği ve Devlet Güzel Sanatlar müdürlüğü gibi görevlerde bulunmuş bir eğitimci idi. Daha sonra Halil Fıratlıdan ayrıldı.

1955 yılında ise şair Arif Damar ile yaptı fakat “Fıratlı” soyadını kullanmaya devam etti.

Nahit Fıratlı’nın Orhan Veli İlişkisi

Nahit Fıratlı bu iki evlilik arasında Orhan Veli ile bir ilişki yaşadı. Orhan veli yer yer şiirlerinde Nahit Fıratlı’ dan bahsetmiştir. Hatta düştüğü çukurda hayatını kaybettiği zaman, cebinde dış fırçasına sarılı kağıtta Nahit Fıratlı’yı bu şekilde anlatmıştır:

Hiç birine bağlanmadım,
Ona bağlandığım kadar.
Sade kadın değil, insan,
Ne kibarlık budalası,
Ne malda mülkte gözü var.
Hür olsak der,
Eşit olsak der,
İnsanları sevmesini bilir,
Yaşamayı sevdiği kadar.

Orhan Veli

Sadece Orhan Veli şiirlerine katmadı Nahit Hanımı. Sabahattin Ali ‘de aşkına karşılık bulamayanlardandı. Melankoli şiirininde Nahit Fıratlı’ ya tek yönlü olan aşkını ve üzüntüsünü dile getirmiştir:

Beni en güzel günümde,
Sebepsiz bir keder alır.
Bütün ömrümün beynimde,
Acı bir tortusu kalır.

Sabahattin Ali

Cemal Süreyya “Cumhuriyet döneminin küçük burjuva duyarlılığının anası” şeklinde tanımlamıştır Nahit Fıratlı’yı.

Bunun yanında Eski T.C. Çalışma Bakanı Samet Ağaoğlu’nda “Rönesans gibi kadın” demiştir.

Orhan Veli mektuplarında ona 36 yıllık ömrünün en büyük sevdası şeklinde nitelemiştir.

Can yücel, Sabahattin Ali, Edip Cansever, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ece Ayhan, Turgut Uyar ve Cemal Süreyya ve birçok şair Nahit Fıratlı’nın güzelliğini, aşkını gerek şiirlerle gerek mektuplarla dile getirmişlerdir.

Orhan Veli mektuplarında ona şiirler de göndermiş, zaten Nahit Hanım hayatı boyunca şiirlerin ilk okuyucusu olarak bilinmiştir. Bu ilişki, 1950 de şairin ölümü ile son bulmuştur.

Nahit Fıratlı hep gençlik fotoğraflarının kullanılmasını istemiş hep güler yüzlü biri olarak hatırlanmak istemiştir. 17 mayıs 2002’de de vefat etmiştir.

Sabahattin Ali’den Orhan Veli’ye Şairleri Kendine Aşık Eden Kadın Nahit Fıratlı Kimdir? Yazımız hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı paylaşmayı ve Binbir Sözlük sitemize üye olmayın unutmayın.