Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB)

Deniz Düzgün tarafından yayınlandı

4 Mart 2022, 10:57 yayınlandı

Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliği, Rusya İmparatorluğu’nun 1917’deki büyük Ekim Devrimi’yle yıkılmasından sonra aynı topraklar üzerinde kurulan ve 1991’e kadar varlığını koruyan sosyalizmi benimseyen devlettir.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) Kurulması

Sovyetler Birliği, Vladimir İlyiç Lenin’in önderliğindeki Bolşeviklerin Ekim 1917’de iktidarı ele almasıyla temelleri atılan birlik 1922’de kurulmuştur.

Devrimden sonra Bolşevikler, Menşevikler ile mücadeleye başladı. Bu mücadele iç savaşa dönüştü. Avrupalı devletlerin desteğini alan Beyaz ordu ile Lev Troçki’nin önderliğindeki Kızıl Ordu beş yıl boyunca savaştı. Avrupalı devletlerin amacı, Rusya’daki ekonomik çıkarlarını korumak ve devrimi tersine çevirmekti.

Temmuz 1918’de yapılan Sovyetlerin 5. Kongresi’nde yeni bir anayasa kabul edildi. Oturumlar sırasında kongre, yetkilerini 200 üyesini kendi seçtiği Merkez Yürütme Komitesi’ne devrediyor, bu komite de Bolşevik sistemindeki en yüksek hükümet organı olan “sovnarkomu” seçiyordu.

1921 yılından itibaren, sanayi altyapısı oluşturulmaya başlandı. Sanayileşme de büyük atılım yapıldı. 1917 yılından beri Lenin; Buharin, Radek, Zinovyev, Kamenev ve özellikle Troçkin’nin muhalefetiyle karşılaşıyordu. Troçki, devrimin dünyaya yayılırsa başarılı olacağını savunurken, Stalin sınırların içinde devrimin sağlamlaştırılmasını savunuyordu. Stalin Enternasyonal’i Sovyet Sosyalist siyasetine bağlamayı planlıyordu. Bu plan sert muhalefetle karşılaştı. 1929 yılında Troçki Sovyetler Birliği’nden sürüldü. Buharin, Rıykov, Tomskiy gibi muhalifler iktidardan uzaklaştırıldı.

BİRLİĞİN DAĞILMASI

1917 Ekim Devrimi ile kurulan SSCB, soğuk savaş yıllarında Amerika’nın karşısındaki en büyük güçtü. Stalin 1953 yılından ölünce birliğin başına Nikita Kurşçev geçti. Kurşçev dönemi Amerika ile ilişkilerin gerginleştiği bir dönemdi. 1985 yılında Gorbaçov’un iktidarında; Doğu-Batı ilişkilerini düzeltmek için Glasnots (Açıklık), Perestroyka (Siyasi sistemin, devlet örgütünün ve hükümet organlarının yeniden yapılanması) ilkelerinin devreye girmesi ile birlikte 6 yıl süren reformlar döneminden sonra birlik 1991 yılında yıkıldı. Bağımsızlığını ilan eden 15 devletten, 12 tekrar bir araya gelerek Bağımsız Devletler Topluluğunu kurdu.